Promotieonderzoek: inzicht in zelfsturing bij patiënten met Dubbel Diagnose
Als klinisch psycholoog en psychotherapeut weet Judith Beerten-Duijkers hoeveel leed een Dubbel Diagnose met zich meebrengt bij patiënten die kampen met een verslaving in combinatie met een andere psychische stoornis. Op 19 maart 2021 promoveerde zij aan de Radboud Universiteit Nijmegen op een onderzoek naar zelfregulatie bij Dubbel Diagnose vanuit neuropsychologisch perspectief.
Zij was tijdens het promotietraject werkzaam bij Vincent Verslavingszorg en het TOPGGz Korsakov Centrum. Bij die laatste werkt ze nog steeds. Gedreven door enthousiasme voor het vak onderzocht Judith hoe zelfregulatie werkt bij patiënten met een Dubbel Diagnose. “Naarmate we dat beter begrijpen, kunnen we betere adviezen voor een behandeling op maat geven. Mijn doel is daaraan een wetenschappelijk gefundeerde bijdrage te leveren.”
Vicieuze cirkel
De combinatie van overmatig middelengebruik en een psychische stoornis leidt tot veel problemen, stelt ze. “Kijk bijvoorbeeld naar Marieke (niet haar echte naam). Zij kwam bij Vincent Verslavingszorg terecht, omdat ze al dertig jaar te veel alcohol drinkt. Na de suïcide van haar man kwamen daar een posttraumatische stressstoornis en een depressie bij. Om de pijn niet te voelen, ging ze nog meer drinken en raakte ze verstrikt in een vicieuze cirkel.”
Emotieregulatie
Uit haar onderzoek blijkt dat patiënten met een Dubbel Diagnose meer moeite hebben emoties tijdig te signaleren en te verwoorden. Dit kan leiden tot overspoeling door emoties, wat weer tot meer middelengebruik kan leiden, en dit kan ook weer invloed hebben op de emotie beleving, concludeert zij. “Mijn onderzoek bevestigt daarnaast dat hoe impulsiever een patiënt is en hoe sterker zijn behoefte aan een middel, hoe ernstiger zijn verslavingsgedrag.” Voor haar onderzoek koos Judith voor de combinatie van diverse onderzoeksmethoden waaronder hersenmetingen. Daarnaast vertaalde ze een zelfreguleringsvragenlijst (de Barkley Deficits in Executive Function Scale) voor gebruik in de Nederlandstalige gezondheidszorg.
Tevredenheid
Met behulp van deze vragenlijst onderzocht ze ook de tevredenheid met het leven bij patiënten met een Dubbel Diagnose. Daaruit blijkt dat mensen die doelgericht werken meer tevreden zijn met hun leven. Al is er nog verder onderzoek nodig, Judith is optimistisch over de mogelijkheden: “Als we met trainingen gericht op zelfregulatie, naast de al toegepaste therapieën, patiënten met een Dubbel Diagnose doelgericht leren met emoties en stressvolle situaties om te gaan, kan er verandering plaatsvinden. Dat is een hoopvol perspectief.”
Jos Egger, promotor van Judith, zegt trots over haar proefschrift: “Onderzoek naar zelfregulatie raakt echt het kernprobleem van deze patiëntengroep. Daarmee staat of valt de behandeling van patiënten met een Dubbel Diagnose. Daarom is dit type onderzoek zo belangrijk. Opleiding en wetenschappelijk onderzoek leiden tot nieuwe inzichten. Zo werken we continu aan innovatie en zetten we daadwerkelijk stappen in de verbetering van de patiëntzorg.”
Jos Egger is wetenschappelijk directeur van de Vincent van Gogh TOPGGz-centra voor Neuropsychiatrie en voor Korsakov en alcohol gerelateerde cognitieve stoornissen.