Veelgestelde vragen

Veel mensen die chronisch (te) veel alcohol gebruiken, ontwikkelen cognitieve stoornissen. Deze bestaan uit geheugenproblemen, problemen met plannen en organiseren, verwardheid en stemmingswisselingen. Dit alles kan iemand ernstig belemmeren in het dagelijks functioneren.

Het syndroom van Korsakov is een ernstige hersenaandoening die het gevolg is van (jarenlang) overmatig alcoholgebruik in combinatie met slechte of onregelmatige voeding.

Bij een alcoholgerelateerde cognitieve stoornis heb je last van problemen met je geheugen, denken en plannen door langdurig en overmatig alcoholgebruik waardoor iemand vaak ook weinig voedingsstoffen binnenkrijgt. Het syndroom van Korsakov is de meest ernstige vorm van een alcoholgerelateerde cognitieve stoornis. Dan is er sprake van permanente hersenbeschadiging, die niet te genezen is.

Alcoholgerelateerde cognitieve stoornissen kunnen verminderen als het alcoholgebruik stopt. Hierdoor kunnen de cognitieve functies, tot op zekere hoogte, herstellen. Tijdens de behandeling werken we aan de verbetering van cognitieve functies zoals het geheugen, de aandacht en de planning. Bij het syndroom van Korsakov is genezing niet mogelijk. De aantasting van hersenen is een onomkeerbaar proces.

Geheugenverlies, desoriëntatie in tijd en ruimte en karakterverandering: de symptomen van korsakov en dementie lijken veel op elkaar. Er zijn echter ook verschillen.

Overmatig alcoholgebruik kan leiden tot voedingstekorten in het lichaam. Dat geldt met name voor vitamine B1, maar ook voor vitamine A, mineralen (zink) en eiwitten.

Ja, er kunnen ook afwijkingen aan andere organen ontstaan. Bijvoorbeeld aan hart, lever en alvleesklier. Afwijkingen aan het zenuwstelsel kunnen daarnaast leiden tot stoornissen in spraak, beweging, gevoel en gezichtsvermogen.

De huisarts is de eerst aangewezen persoon om problemen rond alcoholgebruik mee te bespreken. De huisarts kan als dat nodig is doorverwijzen naar ons centrum.

Als TOP GGz erkend centrum bieden we hoogspecialistische zorg aan mensen met alcoholgerelateerde cognitieve stoornissen, waaronder het syndroom van Korsakov. Naast diagnose en behandeling van cliënten geven wij advies en consultatie aan andere professionals.

Elke cliënt start met een detox, dat is een periode van ‘ontgiften’. We zien mensen in die periode vaak opknappen. Na minimaal zes weken abstinentie (geen alcohol) volgt een neuropsychologisch onderzoek. De reden dat we daarmee wachten is dat eventuele ontwenningsverschijnselen het onderzoek kunnen verstoren. De behandeling kenmerkt zich door ‘doen’: weer in actie komen, structurering en beweging. Naast het alcoholprobleem en de verslaving staat vooral het functioneren in het dagelijks leven centraal. We kijken welke problemen iemand ervaart en hoe hij of zij zich beter kan redden en weer een vast ritme kan ontwikkelen met een zinvolle dagbesteding zonder alcohol.

De ziekte van Wernicke is een acuut voorstadium van de ziekte van Korsakov.

De huisarts is vaak de eerste zorgverlener met wie mensen met problematisch alcoholgebruik in aanraking komen. Om huisartsen te ondersteunen bij het herkennen van overmatig alcoholgebruik, het diagnosticeren ervan en het volgen van beleid, heeft het Nederlands Huisartsengenootschap (NHG) de NHG-standaard Problematisch alcoholgebruik opgesteld.

Patiënten die langdurig grote hoeveelheden alcohol gebruiken, hebben meer kans op het ontwikkelen van een vitamine B1-tekort (thiamine).

Bij een oculomatore stoornis heeft iemand moeite om doelbewust de ogen te bewegen.

Executieve stoornissen hebben betrekking op de hogere controlefuncties van de hersenen. De executieve functies, ook wel uitvoerende regelfuncties genoemd, ontwikkelen zich vanaf de geboorte tot ongeveer 24 jaar. Een stoornis in de executieve functies kan grote gevolgen hebben.

Een confabulatie is een overdreven, onwaar of gefantaseerd verhaal. Cliënten met een alcoholverslaving vertellen vaak van dit soort fantasieverhalen, als gevolg van de door alcohol veroorzaakte geheugenproblemen.

Een delier zorgt ervoor dat mensen plotseling heel verward zijn, zonder dat ze dat zelf in de gaten hebben.

Korsakov-patiënten die een handeling verkeerd uitvoeren waardoor het fout gaat, blijven deze handeling op de verkeerde manier herhalen. De methode ‘Foutloos Leren’ kan dit helpen voorkomen.